گذر زهره آخرین گذر قرن
معمولا هر 122 سال از روی کره زمین پدیده زیبایی به نام عبور سیاره زهره (ناهید) از مقابل خورشید اتفاق می افتد. این پدیده امسال در تاریخ 17 خرداد 91 رخ خواهد داد. آسمان تهران چهارشنبه – 17خرداد ماه- شاهد عبور ناهید از مقابل خورشیداست و امکان رصد آن براي علاقمندان فراهم شده است. به گزارش روابط عمومی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران این گذر آخرین گذر سیاره ناهید در قرن 21 می باشد لذا از سوی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران امکان رصد آن در موزه دارآباد از ساعت 7:30 دقیقه صبح الی 9 فراهم شده است. مشاهده این پدیده به وقت ایران بعد از طلوع آفتاب از ساعت 5:59 دقیقه تا ساعت 9:19 دقیقه و 31 ثانیۀ صبح به وقت ایران (ساعت 1:29:36 تا 4:49:31 به وقت جهانی) قابل رؤیت می باشد.
علاقمندان جهت رصد این پدیده نجومی می توانند به موزه طبیعت و حیات وحش ایران-دارآباد- واقع در میدان نیاوران-خیابان دارآباد- بعد از خیابان شهید سباری (آجودانیه) مراجعه و جهت اطلاعات بیشتر با شماره تلفنهاي 22293280-22292246 تماس بگيرند.
تعریف گذر:
هنگامی که یک جرم آسمانی با اندازه زاویه ای کوچکتر از مقابل جرمی با قرص زاویه ای بزرگتر عبور می کند به آن پدیده گذر یا ترانزیت می گویند. مهمترین و زیباترین گذرها، گذر سیارات داخلی( تیر و ناهید) هستند که مورد توجه ویژه منجمان دنیا می باشد.
اهمیت گذر زهره در میان پدیده های نجومی
هنگامی که سیاره زهره از دید ناظر زمینی از مقابل قرص خورشید عبور می کند به آن گذر زهره می گوییم.
گذر ها پدیده های نادری هستند و به ویژه گذر زهره بسیار نادر تر است و ممکن است در یک قرن حتی یک بار هم رخ ندهد.
گذر سیاره ناهید
هنگامی که ناهید بین زمین و خورشید قرار گیرد و این سه جرم در یک خط باشند، ناظران زمینی می توانند شاهد عبور زهره از مقابل قرص خورشید باشند.
رصد گذر
برای مشا هده گذر ناهید لزوما نیاز به ابزار اپتیکی نیست بلکه با چشم غیرمسلح هم میتوان این پدیده را مشاهده کرد. هنگام رصد چشم نباید مستقیما به خورشید خیره شود بلکه باید چشم یا ابزار اپتیکی مورد استفاده را به فیلترهای مخصوصی مجهز کرد تا از صدمه زدن امواج فرابفش و مضر به چشم جلوگیری شود. سیاره ناهید با کمی دقت به شکل لکه گرد و سیاهی مشاهده میشود راحتی از لکههای خورشیدی قابل تفکیک خواهد بود زیرا لکههای خورشیدی شکل منظمی ندارند و به اندازهٔ زهره تیره و سیاه رنگ نیستند.
اگه دوست داشتید با کمترین امکانات این پدیده رو رصد کنید از یه ذره بین با فاصله کانونی بالا (نه الزاما یه ذره بین قوی؛ گرچه این مورد اگه در دسترستون بود خیلی هم خوبه!) استفاده کنید. باید دو نکته رو در نظر داشته باشید. اول اینکه: باید تصویر خورشید رو روی یه صفحه بندازید نه اینکه با چشم و ذره بین مستقیم به خورشید نگاه کنید (در صورت انجام این کار یه چشم تون آبپز میشه!) دوم اینکه: روی نقطه ای ذره بین رو متمرکز کنید که آتیشوزی به پا نکنید؛ مثلا سنگ یا موزاییک یا هرجایی که نسوز باشه. بهترین ذره بین ذره بینی هستش که تصویر بزرگتری از خورشید در مرکز خودش (کانونش) ایجاد کنه.
مراحل گذر
تماس اول: لحظهای که قرص سیاره از بیرون با خورشید مماس میشود. از این زمان گذر آغاز میشود.
تماس دوم: حدود بیست دقیقه بعد که قرص سیاره از درون با خورشید مماس میشود.
بعد از آن طی چند ساعت سیاره از مقابل خورشید حرکت میکند.
تماس سوم: زمانی که قرص سیاره به لبه دیگر خورشید میرسد.
تماس چهارم: سرانجام سیاره با خورشید از بیرون مماس میشود و گذر به پایان میرسد.
گذر سال ۱۳۸۳
روز سه شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۸۳ سیاره ناهید پس از ۱۲۲ سال از مقابل خورشید گذشت. این گذر اولین گذر زهره بعد از سال ۱۸۸۲ میلادی بود. یکی از طرحهای مهم علمی که در گذرهای پیشین زهره اجرا میشده، اندازه گیری فاصله زمین تا خورشید (واحد نجومی) بودهاست. نخستین بار ادموند هالی (که دنباله دار معروف هالی به نام او شناخته میشود) با این روش یک واحد نجومی را اندازه گرفت. امروز فاصله زمین تا خورشید به دقت اندازه گیری شدهاست، اما این اندازهگیری در گذر سال ۱۳۸۳ به صورت آموزشی در برخی از کشورها اجرا شد. مهمترین طرحهای علمی برنامه ریزی شده برای گذر سال ۱۳۸۳، به بررسی جو زهره مربوط میشد. در طی این گذر قطر زهره از دید ناظر زمینی ۵۸ ثانیه قوس بود بنابراین با چشم غیرمسلح و با استفاده از عینکهای رصد خورشید میشد این گذر را دید.
گذر سال ۱۳۹۱
این گذر سیاره ناهید از ناحیه شمالی خورشید در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۹۱ (۵ ژوئن ۲۰۱۲م) از ساعت ۲:۴۰ تا ۹:۲۰ بامداد به وقت ایران (ساعت ۲۲:۰۹ تا ۴:۴۹ به وقت ساعت هماهنگ جهانی) خواهد بود. شروع گذر را میتوان در سراسر آمریکای شمالی، هاوایی، مناطق انتهای شمالی و باختری آمریکای جنوبی، نوارهای شمالی و خاوری آسیا و استرالیا و زلاند نو تماشا کرد. تماشاگران در آلاسکا، آسیا، استرالیا، بخشهایی از آفریقا و خاور اروپا نیز مکانهایی مناسب برای دیدن پایان گذر خواهند بود، زمانی که ناهید از قرص خورشید بیرون میرود. در ایران تماسهای اول و دوم سیاره زهره با خورشید قبل از طلوع خورشید رخ خواهد داد و ساکنان ایران تنها قادر به مشاهده تماسهای سوم و چهارم خواهند بود که منطقه سرخس و چابهار در ایران بهترین نقاط برای رؤیت هستند. در ایران در هنگام طلوع خورشید،سیاره ناهید به صورت نقطه تیره ای در قسمت میانی خورشید قرار دارد و رفته رفته به قسمت بالایی خورشید نزدیک می شود و در نهایت از بالای خورشید خارج می گردد.[نیازمند منبع] این رخداد نجومی ۱۲۰ سال دیگر تکرار خواهد شد.
در ماهنامه نجوم تاریخ گذر، 16 خرداد 1391 و تا گذر بعدی 105 سال ذکر شده است. بهترین جا برای دیدن همه مراحل گذر خاور دور و منظره گذر از سرسو حوالی جزیره مارکوس در اقیانوس آرام است.
(مشاهده تصویر در اندازه بزرگتر)
(مناطقی که پدیده رو می تونند رصد کنند)
رصد گذر ناهید توسط هابل
درحالی که دانشمندان تصمیم گرفته اند عبور زهره از مقابل خورشید را با تلسکوپ هابل رصد کنند اما مسئله اصلی اینجا است که آنها نمی توانند هابل را رو به خورشید بگیرند چرا که نور شدید ستاره منظومه ما می تواند به ابزارهای فوق حساس این تلسکوپ صدمه بزند، از این رو هابل روز 5 و 6 ژوئن ( 16 و 17 خرداد ماه) عبور زهره از مقابل خورشید را به وسیله ماه به عنوان یك آینه برای بازتاب این گذر استفاده خواهند كرد.
نگاهی به گذر های بعدی ناهید:
با مشاهده لیست گذرهای سالیان گذشته متوجه می شویم که از زمان اختراع تلسکوپ (1610 میلادی) تا کنون فقط 7 بار گذر ناهید اتفاق افتاده که در سال میلادی جاری(2012)، هشتمین آنها رخ خواهد داد. گذر زهره در واقع در فواصل 8 ، 105.5 ، 8 ، و 121.5 سال از مقابل خورشید صورت می پذیرد و ما بسیار خوش اقبالیم که در طول عمر خود می توانیم دست کم یک بار رصد گذر زهره را تجربه کنیم. گذر پییشین ناهید در خرداد ماه سال 1383 اتفاق افتاد و گذر بعدی سیاره زهره که در انتظار آن هستیم در تاریخ هفدهم خرداد 1391 رخ خواهد داد. همانگونه که در تصویر زیر دیده می شود، این پدیده در کل پهنه ایران به هنگام طلوع خورشید قابل مشاهده خواهد بود و کلیه مردم و رصدگران ایرانی از طلوع خورشید به مدت حدود 3 ساعت فرصت دارند تا تماشاگر این پدیده بسیار زیبا باشند و برای همیشه با این رویداد خداحافظی کنند؛ چرا که گذر بعدی زهره در تاریخ بیستم آذر سال 1496 شمسی یعنی 105 سال بعد رخ خواهد داد!!! در آن تاریخ نیز مثل هفدهم خرداد 1391 پدیده گذر ناهید در ایران به هنگام طلوع خورشید قابل رویت خواهد بود و خورشید به هنگام اوج گذر زهره طلوع می کند لذا تنها دو تماس سوم و چهارم در ایران قابل مشاهده است. پس از سال 1496، گذر بعدی ناهید در روز شنبه هفدهم آذر 1504 اتفاق می افتد که تنها گذر ناهید در قرن 16 شمسی است. در آن روز پهنه ایران مکان مناسبی برای رصد این پدیده نخواهد بود؛ در بهترین حالت، تنها در بخش هایی از مرزهای غربی ایران لحظه ورود ناهید به قرص خورشید (تماس اول و لحظاتی پس از آن) به مدت چند ثانیه پیش از غروب آفتاب تنها در افق های کاملا باز و بدون مانع قابل رویت خواهد بود. بسیاری از مناطق ایران نیز از دیدن تنها گذر ناهید در قرن 16 شمسی بی بهره خواهند ماند.
09:06:50
نام شهر
زمان طلوع آفتاب
زمان برخورد سوم
زمان برخورد چهارم
نام شهر
زمان طلوع آفتاب
زمان برخورد سوم
زمان برخورد چهارم
اراک
06:00
09:07:04
09:24:38
زنجان
05:58
09:07:05
09:24:39
اردبیل
05:54
09:07:03
09:24:37
ساری
05:40
09:06:50
09:24:23
ارومیه
06:09
09:07:14
09:24:49
سمنان
05:41
09:24:23
اصفهان
05:55
09:06:57
09:24:31
سنندج
06:08
09:07:11
09:24:46
اهواز
06:11
09:07:09
09:24:44
شهرکرد
06:00
09:07:01
09:24:35
ایلام
06:14
09:07:15
09:24:49
شیراز
06:00
09:06:56
09:24:30
بجنورد
05:20
09:06:34
09:24:09
قزوین
05:53
09:07:00
09:24:34
بندرعباس
05:50
09:06:42
09:24:19
قم
05:54
09:06:59
09:24:33
بوشهر
06:08
09:07:03
09:24:37
کرج
05:50
09:06:58
09:24:31
بیرجند
05:25
09:06:29
09:24:02
کرمان
05:40
09:06:39
09:24:12
تبریز
06:03
09:07:10
09:24:44
کرمانشاه
06:10
09:07:12
09:24:47
تهران
05:49
09:06:56
09:24:30
گرگان
05:33
09:06:45
09:24:18
خرم آباد
06:07
09:07:09
09:24:43
مشهد
05:14
09:06:26
09:23:58
رشت
05:52
09:07:01
09:24:34
همدان
06:03
09:07:07
09:24:41
زاهدان
05:26
09:06:23
09:23:55
یاسوج
06:01
09:07:00
09:24:33
|
|
تصاویر ثبت شده با موضوع گذر سیاره زهره در سال 1383
به وبلاگ کانون جوانان منطقه یک خوش آمدید. این کانون با حمایت اداره سلامت شهرداری منطقه یک و با هدف اطلاع رسانی فعالیت های مجتمع کانون های جوانان منطقه یک برای اعضای آن ایجاد گردیده است.